LỢI ÍCH VÀ NGUY HẠI CỦA VIỆC CẤM XE TẢI CHẠY LÀN 1 TRÊN CAO TỐC

Quyết định cấm xe tải chạy trên làn đường nhanh (làn 1) của các tuyến cao tốc đang gây ra nhiều tranh cãi và phản ứng từ cộng đồng lái xe cũng như các nhà quản lý giao thông. Trong khi một số người cho rằng biện pháp này có thể giảm ùn tắc và tai nạn giao thông, thì lại có những người khác nghĩ rằng nó gây ra nhiều bất tiện và ảnh hưởng đến nền kinh tế. Dưới đây là những lợi ích và nguy hại của việc cấm xe tải chạy trên làn 1 của cao tốc.

Mục đích của việc cấm xe tải chạy làn 1 trên cao tốc

Trong bối cảnh đề xuất cấm xe tải đi vào làn đường số 1 trên cao tốc, TS. Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia nhấn mạnh rằng việc này tuân theo nguyên tắc giảm tai nạn giao thông, trong đó phương tiện phải di chuyển đồng đều trên các làn đường. Ông lưu ý rằng để đạt được mục tiêu này, các xe tải cỡ nhỏ cũng có thể thích nghi và chạy nhanh hơn trên các làn đường khác. Tuy nhiên, ông nhận thấy rằng việc phân làn hiện tại không phải lúc nào cũng hợp lý, đặc biệt khi có nhiều xe tải lớn và container di chuyển chậm trên làn đường số 1.

Trước tình trạng này, ông Tạo đề xuất một giải pháp linh hoạt hơn, bao gồm phân làn đặc biệt cho các xe tải lớn và container. Ông cho rằng việc phân làn này có thể tối ưu hóa dòng xe trên cao tốc, đặc biệt trong các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng quyết định phân làn cần dựa trên mật độ lưu lượng và tình trạng cụ thể của mỗi tuyến đường.

Thực trạng

Trước khi đề xuất giải pháp này, ta không ngừng chứng kiến xe trên các cao tốc có tình trạng ‘chen lấn’, dan hàng nhau. 

Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng có ba làn, trên thực tế nhiều xe tải, xe container đi với tốc độ 80-90km/h nhưng vẫn “chiếm” làn 1 (quy định 80- 120km/h).  Thậm chí có những thời điểm xe chạy chậm, dàn hàng ngang trên làn 1 và 2. Tình trạng này gây ức chế cho những xe sau muốn vượt.

Có thể kể đến là vụ việc 3 xe khách dàn hàng 1 cao tốc vào năm giữa 2023. Trong tình huống được mô tả, tài xế của ô tô con đang đi trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đã ghi lại qua camera hành trình. Tài xế này cảm thấy bức xúc khi phát hiện rằng phía trước có ba xe khách màu vàng (được cho là thuộc cùng một công ty) đang di chuyển khá chậm và thậm chí còn cố tình dàn hàng 3, gây ra rối loạn và cản trở giao thông.

Tình huống khiến nhiều ô tô con di chuyển phía sau bị cản trở, rất khó khăn để vượt lên. 

Lợi ích việc cấm xe tải chạy làn 1

An toàn giao thông: Việc cấm xe tải chạy trên làn 1 giúp giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông do tốc độ chênh lệch giữa xe tải và xe hơi làm tăng.

Giảm ùn tắc: Xe tải thường di chuyển với tốc độ chậm hơn so với xe hơi, việc chạy trên làn 1 có thể gây ra ùn tắc và làm giảm hiệu suất lưu thông của cao tốc.

Bảo dưỡng cơ sở hạ tầng: Làn 1 thường được xây dựng với vật liệu chịu lực tốt hơn để chịu được tải trọng cao hơn, việc giảm sự tiếp xúc của xe tải trên làn này có thể kéo dài tuổi thọ của đường cao tốc.

Nguy hại của đề xuất

Ảnh hưởng đến nền kinh tế: Việc cấm xe tải chạy trên làn 1 có thể làm tăng chi phí vận chuyển và ảnh hưởng đến nền kinh tế, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vận tải hàng hóa.

Tăng chi phí vận chuyển: Các doanh nghiệp vận tải hàng hóa có thể phải chịu chi phí tăng thêm khi phải sử dụng các tuyến đường khác có chiều dài lớn hơn hoặc có phải trả thêm phí qua các trạm thu phí mới.

Khó khăn trong vận chuyển: Việc phải chuyển đổi sang các tuyến đường khác có thể làm tăng thời gian và khó khăn trong quản lý lộ trình và thời gian giao hàng.

Trên cơ sở những lợi ích và nguy hại trên, việc quyết định cấm xe tải chạy trên làn 1 của cao tốc cần được cân nhắc kỹ lưỡng, lấy ý kiến của cả cộng đồng lái xe và các chuyên gia giao thông để đảm bảo sự công bằng và hiệu quả nhất.